Celem zaproponowanej odpowiedzi na pytanie, jak ma wyglądać budynek sądu w otoczeniu znaczących w miejskim krajobrazie miasta budynków szkoły i straży pożarnej, dokonano wiele analiz. W założeniu winien to być budynek łatwo rozpoznawalny, identyfikujący i noszący nową dodaną wartość w miejsce lokalizacji, budynek, który uwzględnia wiele uwarunkowań wynikających z wymagań funkcjonalnych, przesądzeń istniejących i planistycznych ustaleń. Ma to być budynek świadczący o współczesności miasta, jego przeznaczeniu i randze instytucji wymiaru sprawiedliwości. Dodatkowym kryterium sformułowania rozwiązania było założenie stworzenia proekologicznego budynku, którego zadaniem jest zapewnienie niskich kosztów eksploatacji, przyjaznego dla pracujących i interesantów. Z przeprowadzonej analizy w/w uwarunkowań zrodziła się koncepcja budynku, którego „skóra” otacza duże atrium, w którym zawieszone zostały dwa ciągi brył, stanowiące oddzielne zespoły funkcjonalno – programowe. Trzecia bryła to wydzielony blok pomieszczeń administracyjnych sądu. Te „luźno” zestawione ze sobą korpusy, tworzą szczególną geometrię układu przestrzennego, respektującego planistyczne uwarunkowania dotyczące między innymi linii zabudowy, zapisane w ustaleniach planu miejscowego.

Połączenia funkcjonalne korpusów umieszczonych w atrium zapewniają kładki - wewnętrzne ciągi piesze. Temat wewnętrznej komunikacji, bezpieczeństwa, rozdzielenia i powiązań funkcjonalnych w ramach całego kompleksu jest klarownie zdefiniowany. Użytkownik znajduje dostępne dla niego obszary i przypisane im wydzielone strefy wejść.

Szczególnym obszarem jest strefa zespołu sal rozpraw, dostępna dla interesantów z głównego hallu wejściowego poprzez stanowisko kontroli bezpieczeństwa.
Dla pracowników administracji i poszczególnych wydziałów, zaprojektowane zostało odrębne wejście oddzielone od wejścia interesantów. Ponadto, dla zatrzymanych, prowadzonych przez konwojentów, zapewniono dostęp do budynku z poziomu podziemnego parkingu przeznaczonego wyłącznie dla pracowników sądu.

Zewnętrzny wyraz budynku jest konsekwencją jego wewnętrznej struktury przestrzenno – funkcjonalnej. Charakteryzuje się klarownymi konturami bryły budynku, interpretującej w specyficzny sposób zapisy planu miejscowego dotyczące kształtowania tzw. piątej elewacji. Fasady budynku: południowa, wschodnia i zachodnia głównego korpusu definiuje tzw. linia dachu i pionowy rytm podziałów siatkowej żaluzji, ocieniającej budynek. Pozostałe fasady konsekwentnie zachowują pionową artykulację, strukturyzowaną pionowymi „lizenami”. Elementem zapewniającym spójność stylistyczną i materiałową jest miedź. Miedź występująca jako krycie dachu – blacha, jako perforowana, zastosowana w formie żaluzji ocieniających, oraz lizeny również wykonane z blachy miedzianej. Miedź użyta jest w formie blachy perforowanej, patynowanej dla żaluzji, jako blacha gładka dla krycia dachu i parapetów, jako „surowiec” do wykonania lizenek z płaskich profili walcowych.

Koncept energetyczny budynku bazuje na pryncypialnym założeniu naturalnej wentylacji – ekonomicznym zintegrowanym systemie, w którym zasadniczą rolę odgrywa atrium. Pomimo dużego zapotrzebowania na wentylację i chłodzenie, jako jedyne źródło chłodzenia, przyjęto bezpłatne chłodzenie powietrzem zewnętrznym. Zastosowano koncepcję charakteryzującą się wysokim stopniem wymiany powietrza przy wydajnym odzysku ciepła w procesie wentylacji pomieszczeń biurowych, sal rozpraw i pomieszczeń pomocniczych. Atrium stanowi obszar częściowo „klimatyzowany”, zapewniający płynną gradację temperatur powietrza, ogrzewanego nadmiarem powietrza „wypływającego” z biur i wentylowane naturalnie przez otwory górne i dolne. Równocześnie energia wywiewanego powietrza z pomieszczeń biurowych i sal służy do poprawy kondycji klimatycznej atrium, która w rocznym ujęciu charakteryzuje się wahaniem temperatury pomiędzy 16° C – 28° C. Pozostała niewykorzystana energia wywiewanego powietrza z atrium poprzez centralne rekuperatory jest odzyskana i tą drogą ciepło dogrzewa w zimie świeże powietrze dostarczane do pomieszczeń pracy stałej i sal rozpraw.

Źródłem wentylacji budynku jest również gruntowy kolektor – wymiennik powietrza nawiewanego. Atrium natomiast, służy za zbiornik powietrza wydalanego z budynku, nagrzewane jest powietrzem wypływającym z pomieszczeń pracy stałej i sal rozpraw. Naturalną wentylację mającą ‘klimatyzować’ poszczególne kondygnacje napędza efekt ciągu kominowego w atrium oraz podciśnienie wywołane przepływem strumienia wiatru w płaszczyźnie fasady północnej.

W oparciu o założenie maksymalizacji oświetlenia naturalnego, wschodnie, południowe i zachodnie elewacje są w wysokim stopniu przeszkolone, aby zapewnić odpowiednią ilość światła dziennego – w miejsce energochłonnego i generującego ciepło oświetlenia sztucznego.

Powyższe założenia nawet w naszych warunkach, czyli kraju o ograniczonym nasłonecznieniu, stwarza wymóg zastosowania efektywnych „urządzeń„ ocieniających aby zapobiec nadmiernemu nagrzewaniu obiektu, czemu służy zastosowana perforowanej blachy zawieszona na w/w fasadach ‘żaluzja’. System naturalnej wentylacji zastosowano również ze względów ekonomicznych do podziemnego parkingu dla pracowników. Stało się to możliwe dzięki odsłonięciu północnej fasady podziemnego parkingu poprzez zastosowanie ażurowej ściany oddzielającej przestrzeń parkingu siatkową ściana osłonową, zapewniającej bezpieczeństwo miejsc postojowych dla samochodów pracowników.

System konstrukcyjny

– mieszany: słupowo – ścianowy, przewidziany jest do realizacji w konstrukcji monolitycznej żelbetowej.  W tej samej technologii wylewanego żelbetu, przewidziane są do wykonania żelbetowe fundamenty, stropy, schody, stropodach, częściowo wsparty na ażurowej konstrukcji stalowej kondygnacji technicznej poddasza a także kondygnacje podziemne, w tym też garaż dla pracowników. Wykończenie wewnętrzne według opisu na detalu.

Wykaz członków zespołu autorskiego:

• Dr inż. arch. Romuald Loegler – autor

Współpraca:

• mgr inż. arch. Bartłomiej Gowin
• mgr inż. arch. Kinga Włodarczyk
• inż. arch. Dorota Hrabia
• inż. arch. Aleksandra Ochocka
• stud. arch. Agnieszka Jurczak
• stud. arch. Magdalena Nalepa

Galeria